Brytyjskie medium ofiarą rosyjskiego fake newsa, który obiega świat

Na sfabrykowanej okładce lokalnego dziennika umieszczono zdjęcie zrozpaczonych ukraińskich żołnierzy oraz komentarz, że „Wielka Brytania wpompowała setki milionów funtów w sromotną porażkę Zełenskiego”. Strona została opatrzona datą 13 marca 2025 r., ale wystarczy sięgnąć do archiwum gazety, by stwierdzić, że ani tego dnia, ani żadnego innego redakcja „Hull Daily Mail” nie opublikowała takiej okładki.

Fake news o stratach strony ukraińskiej był rozpowszechniany przez konta rosyjsko-, francusko-, hiszpańsko- i anglojęzyczne znane z promowania prorosyjskiej propagandy. W przypadku kont rosyjskojęzycznych informację o „70 tysiącach poległych” kompilowano z fragmentami nagrań rozmów przywódców UE z Wołodymyrem Zełenskim i urywkami rosyjskich talk-show, w których wyśmiewano „sukces ukraińskich wojsk”.

Fake newsem opartym na sfałszowanej okładce dzieliły się też na X prokremlowskie konta prowadzone po polsku.

Komentarze w języku rosyjskim towarzyszące fałszywej stronie tytułowej były w niezmienionej formie powielane na rosyjskich portalach internetowych i na Telegramie. Zazwyczaj wraz z informacjami o brytyjskim wsparciu dla Kijowa przedstawianym jako „pompowanie pieniędzy w porażkę Kijowa”.

Częstą narracją towarzyszącą sfabrykowanej okładce była ta o „zachodnich mediach komentujących porażkę ukraińskich awanturników w obwodzie kurskim i oburzonych marnotrawstwem pieniędzy europejskich podatników i życia ukraińskich żołnierzy”.

Konta na X znane z prorosyjskich sympatii komentowały również fałszywe doniesienia, nawiązując do poniedziałkowej publikacji dziennika „The Times”, który – powołując się na źródła z „kręgów rządowych” – podał, że brytyjski premier Keir Stramer jest gotów wysłać siły pokojowe do Ukrainy. 

Z punktu widzenia technik manipulacyjnych, sfabrykowanie okładki „Hull Daily Mail” wpisuje się w prowadzoną od początku wojny w Ukrainie przez Rosjan kampanię „Doppelgänger” (Sobowtór) polegającą na kopiowaniu szaty graficznej popularnych portali i gazet. Kampania ta ma na celu nadanie jak największego rozgłosu dezinformacji Kremla. Jej ofiarami padały czołowe media francuskie, niemieckie i brytyjskie, również satyryczne tj. francuski „Charlie Hebdo”.

Tym razem jednak na wehikuł rozpowszechniania fake newsa wybrano lokalny dziennik, a nie medium o zasięgu ogólnokrajowym, co nie pozostało niezauważone przez użytkowników X, którzy wykryli oszustwo.

Sprawę skomentował m.in. brytyjski dziennikarz Andrew Fox, który zwrócił uwagę na absurdalność sytuacji, w której specjaliści od rosyjskiej dezinformacji, zamiast skopiować okładkę poczytnej gazety, wybrali na ofiarę redakcję lokalną. To – w jego ocenie – sprawiło, że oszustwo „stało się jeszcze bardziej rażące”.